Jak co roku spieszę do Was z cudowną wiadomością! Mam nadzieję, że pozostanie to już tradycją tutaj na blogu, aby prezentować laureatki konkursu stypendialnego L’Oréal i UNESCO dla Kobiet i Nauki. To już 21. Edycja konkursu prowadzonego od 2001 roku, w którym nagrodzono już 111 polskich badaczek.
Konkurs ma na celu zminimalizować przepaść pomiędzy docenianiem mężczyzn i kobiet w dziedzinach naukowych oraz wyróżnić odważne badaczki, które podjęły się szczególnie wymagających projektów, a rezultat ich pracy jest wyjątkowo ciekawy i obiecujący dla przyszłości świata. Roczne stypendia tego programu stanowią nagrodę za dotychczasowy wkład w rozwój nauki.
Nie przedłużając:
Szanowni Państwo! Mam ogromną przyjemność przedstawić laureatki 21. edycji programu L’Oréal i UNESCO dla Kobiet i Nauki!!
W kategorii magisterskiej (20 000zł) laureatką została:

Pani Mgr Monika Gońka (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie), która bada mechanizmy mutacji komórek hematopoetycznych (komórek macierzystych krwi) prowadzące do rozwoju białaczki limfatycznej oraz szpikowej wśród dzieci. Pani Monika chciałaby opracować lepsze strategie leczenia tej poważnej i śmiertelnej choroby.
W kategorii doktoranckiej (30 000zł) laureatkami zostały:

Pani Mgr Natalia Ochocka-Lewicka z Instytutu Biologii Doświadczelnej im. M. Nenckiego w Warszawie. Pani Natalia stosuje nowoczesne techniki sekwencjonowania pojedynczej komórki, które pozwalają jej poznać profil ekspresji genów każdej z nich. Badaczka szczególnie interesuje się komórkami odpornościowymi znajdującymi się w glejaku wielopostaciowym – guzie tłumiącym odpowiedź układu immunologicznego. W miejscu rozwoju takiego glejaka dochodzi do infiltracji (nacieku) komórek odpornościowych, które jednak nie tworzą stanu zapalnego, ponieważ guz wydziela czynniki hamujące tego typu procesy. Dzięki temu co raz więcej komórek gromadzi się w glejaku, a ten podstępnie i po cichu rośnie. Pani Natalia poznając funkcje komórek odpornościowych w nim zawartych, będzie w stanie zaproponować mechanizm działania leku, który powróci komórkom zdolności immunomodulujące, tym samym hamując wzrost glekaja.

Pani Mgr Magdalena Dąbrowska z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Pani Magdalena wykorzystuje narzędzia do edycji genomu w eksperymentalnej terapii chorób poliglutaminowych, czyli takich chorób genetycznych, które charakteryzują się zwiększoną liczbą powtórzeń CAG w genomie i prowadzą do obumierania tkanek w mózgu. Badaczka użyła specjalnych enzymów (nikaz) do stworzenia autorskiej metody qEva-CRISPR, dzięki której jest w stanie wykryć efekty eksperymentalnych terapii genowych wyżej wspomnianych chorób. Więcej o tej metodzie możecie przeczytać tutaj.
W kategorii habilitanckiej (35 000zł) laureatkami są:

Pani Dr Marzena Ciechomska z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie. Pani Marzena zajmuje się metylacją DNA, czyli epigenetyką – tematyką niezwykle bliską memu sercu. Naukowczyni próbuje znaleźć nowe markery diagnostyczne chorób reumatycznych. Zazwyczaj pacjenci z reumatoidalnym zapaleniem stawów są diagnozowani zbyt późno i aktualnie na świecie nie mamy leku, który jest w stanie takie osoby wyleczyć. Poznając metylom (charakterystyczny obraz metylacji fragmentów DNA) genów odpowiedzialnych za powstawanie reumatyzmu, Pani Marzena ma nadzieję zdiagnozować te osoby dużo wcześniej aby rozpocząć leczenie zanim powstaną nieodwracalne zmiany w strukturze narządu ruchu.

Pani Dr Karolina Mikulska-Rumińska z Instytutu Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Pani Karolina zajmuje się ferroptozą, czyli procesem w naszym organizmie odpowiadającym za śmierć komórek na skutek akumulacji reaktywnych form tlenu. Mechanizm ten jest widoczny w chorobach Parkinsona, Huntingtona oraz sepsy. Badaczka ma nadzieję poznać molekularne podstawy tego procesu, po to aby wiedzieć jak stworzyć leki hamujące śmierć komórek.

Pani Dr Agata Szade z Zakładu Biotechnologii Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Pani Agata poznaje molekularne mechanizmy procesu zwanego mobilizacją. Kiedy mamy z nią do czynienia? W normalnych warunkach komórki macierzyste krwi jak i te, które dopiero się rozwijają znajdują się w szpiku kostnym, czyli naszym inkubatorze dla produkcji krwi. Jednak w sytuacji stresowej, przy infekcji czy krwotoku dochodzi do uwolnienia tych komórek ze szpiku do krwi obwodowej i to właśnie nazywamy mobilizacją. Proces ten wydaje się dość użyteczny w sytuacji, gdy chcemy pobrać komórki macierzyste od dawców do przeszczepienia pacjentom leczonym onkologicznie. Pani Agata zajmuje się lekiem, który stymuluje komórki szpiku kostnego do mobilizacji.
Po więcej szczegółów na temat każdej z laureatek zajrzyj na moje media społecznościowe. Przez cały rok zamierzam prowadzić rozmowy z każdą z naukowczyń.
A jeśli sama jesteś naukowczynią, spróbuj swoich sił w naborze do 22. edycji programu, który zaplanowano na marzec 2022 roku!